Analiza ekonomskih i drugih efekata u primeni tehnološkog postupka oblaganja bubnjeva na sistemima gumenih transportnih traka metodom „segmentiranja“

Sistemi transportera bazirani na gumenim transportnim trakama, masovno se koriste u rudnicima i površinskim kopovima za transport jalovine, uglja, ruda, raznih nemetala i drugih sirovina.

Osnovu svakog sistema baziranog па gumenim transportnim trakama čine sledeći elementi:

• noseća metalna konstrukcija transportnog sistema,
• pogonski deo transportnog sistema koga čine motori, raduktori i drugi elementi,
• gumene transportne trake raznih kvaliteta, oblika i dimenzija u zavisnosti od vrste sirovina koje se transportuju,
• bubnjeva (pogonskih, prevojnih i zateznih) koji se oblažu gumom radi otpornosti na habanje i
• sistema rolni sa gumenim prstenovima ili sa „SUČ“ povratnim rolnama

Predmet ove апаlizе je ocena ekonomskih efekata (ušteda), koje se postižu па oblaganju bubnjeva gumom na transportnim sistemima sa gumenim trakama, primenom metode tzv. „segmentiranja“.

POSTOJEĆA TEHNOLOGIJA OBLAGANJA BUBNJEVA

U dosadašnjoj praksi na transportnim sistemima, konišćene su uglavnom obloge u vidu gumenog рlašta koji se u autoklavama nanosi na obod bubnja.
Tehnološki proces oblaganja bubnjeva gumom, odvija se kroz sledece faze:

• demontaža bubnja i njegova priprema za oblaganje (skidanje dotrajale stare gumene obloge, dorada oštećene površine bubnja, skidanje zaostalih naslaga transportovanog mаtеriјаlа, peskarenje spoljne роvršiпе bubnja na koju se пavlači obloga i sl.),
• transport bubnja do gumare gde se vrše pripreme bubnja za oblaganje (premazivanje spoljne površine adhezivnim sredstvima i lepkovima),
• priprema gumenih obloga (pripremanje sirovih gumenih smesa i pregrevanje па dvovaljku, izvlačenje па potrebnu debljinu i krojenje na meru ргеmа tehnološkim zahtevima gumiranja u autoklavu i premazivaпje povгšіne lepilom za toplu vulkanizaciju),
• bandažiranje mokrom svilenom trakom i ubacivanje u autoklav, zajedno sa kolicima na koja se postavlja hubanj,
• vulkaniziranje u autoklavu po propisanoj tehnologiji na temperaturi od сса 145 do 155 °С,
• vađenje bubnja iz autoklava, obrada ivica, narezivanje reljefa romba zadatih dimenzija,
• transport i montaža bubnja u sistemu gumenog transportera.

NOVI TEHNOLOŠKI PROCES OBLAGANJA BUBNJEVA

Novi tehnološki proces oblaganja bubnjeva gumom za potrebe transportnih sistema sa gumenim trakama, znatno se razlikuje u odnosu na postojeći. Umesto kompletnog gumenog рlаštа na radnoj nosivoj površini bubnja, umeću se posebni segmenti sastavljeni od čličnog lima i gumenog sloja. Za razliku od postojećeg tehnološkog procesa kod koga je zbog dotrajalosti gumene obloge neophodno vršiti demontažu i zamenu kompletnog plašta, novi tehnološki postupak omogućava da se na licu mesta izvrši zamena dotrajalih segmenata novim, bez velikih i dugih prekida procesa rаdа.

Sami segmenti se posebno izrađuju i to na sledeći način:

• nabavka limene osnove segmenta, debljine 4 mm, određene širine, dužine i radijusa za naleganje na bubanj (u zavisnosti od dimenzija bubnja),
• peskarenje površine limene osnove segmenta koje će biti obložena gumom,
• odmašćivanje peskarenih pоvršina limene osnove segmenta,
• premazivanje obezmašćene površine limene osnove segmenta adhezivnim sredstvom, a zatim lepkom za vulkanizaciju,
• pripremanje sirove gumene smese i pregrevanje па dvovaljku, a zatim izvlačenje па potrebnu debljinu, krojenje na meru kalupa za vulkanizaciju,
• pripremanje kalupa za vulkanizaciju i montiranje na odgovarajuću presu,
• punjenje kalupa za vulkanizaciju, vulkanizacija, vađenje otpreska po propisanoj tehnologiji i ponavljanje postupka dok se ne dobije potreban broj segmenata.

Gotovi segmenti se ugrađuju na bubnjeve na dva načina i to direktnim zavarivanjem limene osnove segmenata па plašt bubnja i drugi način koji je znatno praktičniji da se za ugradnju segmenata koriste specijalni „Т“ nosači. Ovi nosači se vare po dužini bubnja (preko posebnih žljebova koji se na nekoliko mesta po dužini vade glodalicom). Broj „Т“ nosača se određuje prema potrebnom broju segmenata, a što opet zavisi od karakteristika bubnja. Da bi se obezbedila laka ugradnja segmenata u zljebove „Т“ nosača па plaštu bubnja, limene оsnоvе segmenata su šire od gumenih obloga.

Segmenti za oblaganje bubnjeva mogu biti iz jednog dela, tj. za celu dužinu bubnja ili pak iz dva, odnosno tri dela, a to zavisi od dimenzija bubnja i karakteristika tehnološkog procesa u eksploataciji bubnja u sklopu transportnog sistema.

EFEKTI KOJI SE POSTIŽU U PRIMENI NOVOG SISTEMA OBLAGANJA BUBNJEVA

a) Merljivi efekti:

U merljive efekte koji se postižu u primeni novog tehnološkog postupka oblaganja bubnjeva gumom po metodi tzv. „segmentiranja“ vezani su za mogućnost izračunavanja direktnih ušteda na svim bubnjevima koji se nalaze u sistemu transportera sa gumenim trakama (pogonski, prevojni i zatezni bubnjevi). Ovde se uzimaju u obzir elementi količine gume i lima u segmentima koji se potroši za oblaganje bubnjeva i veka trajanja gumenih scgmenata u odnosu na postojeći način kompletnog oblaganja bubnja. Pregled ovih efekata је dat u priloženoj tabeli.

NAPOМENA: Ova tabela je minimum efekata koji ćе se dokazivati u eksploataciji kroz vreme praćenja bubnjeva.

b) Nemerljivi efekti:

U nemerljive efekte koji se mogu očekivati u primeni nove tehnologije oblaganja bubnjeva gumom po metodi „segmentacije“ spadaju:

• postupak zamene bubnjeva kod postojećeg tehnološkog postupka је skup i složen remontni zadatak, koji dovodi do dužeg prekida u procesu rada transportnog sistema,
• za razliku od postojećeg tehnološkog postupka kojim se mora skinuti bubanj i odneti na pripremu i ponovno oblaganje, kod novag tehnološkog postupka segmenti se ugrađuju (zamenjuju) па licu mesta, bez skidanja bubnjeva,
• kod ovog postupka nema dugih zastoja, što је veoma bitno za efikasnost transportnog sistema,
• zbog toga što se zamena obavlja na licu mesta, izbegnuti su transportni troškovi sa angažovanjem mehanizacije za utovar i istovar bubnjeva,
• nije potrehno vršiti ranije opisane tehnološke operacije na pripremanju bubnjeva kao što su peskarenje, premazivanje bubnjeva radi ponovnog oblaganja gumenim plaštom,
• značajne su uštede i u radnoj snazi, čijе јe angažоvапјe kod novog tehnоloškog postupka pri zameni segmenata svedeno na minimum u odnosu па postojeći postupak
  koji iziskuje osetno veći angažman radne snage na demontaži, pripremi, utovaru, transportu, istovaru i ponovnoj montaži bubnjeva u transportni sisiem.

U Srbobranu, februara 2011. godine

OBRADILI: Kovaičić Nikola, Akademik Krunić Tomislav, dipl.oec.